Bademcik ve geniz eti operasyonu , çocuklarda uygulanan en sık operasyonlardan biridir.Yetişkinlerde yapılan bademcik operasyonu da nadir değildir.Bademcik ve geniz eti operasyonu,antibiyotikler bulunmadan önceki dönemden az da olsa da ,hala çocuk ve yetişkinlerin sağlığını düzelten değerli bir operasyondur.
Son yıllardaki çalışmalar ayrıca göstermiştir ki, sürekli orta kulak iltihabından şikayetçi ve orta kulağında sıvı bulunan çocuklarda, geniz eti operasyonu faydalı olabilmektedir.
Bademcik ve Geniz Etinin Gayesi Nedir? Bu yapılar,boynumuzda,kasığımızda ve vücudumuzun diğer bölgelerinde bulunan lenf dokusu veya bezleri yapısına benzeyen yapıdadırlar.Bunlar,boğazın gerisini bir daire gibi çevreleyen dokunun parçalarıdır. ’Geniz’ burunun arkasında bulunan boşluğa verilen isimdir. Geniz eti, boğazın üst kısmında, burun ve yumuşak damağın arkasında yerleşmiştir; bademciklerin tersine, özel aletler olmadan doğrudan gözle görülemezler. Bademcikler ise, boğazın gerisinde her iki tarafta yerleşmiş, boyutları değişebilen iki adet dokudur.
Bademcik ve geniz eti, solunum ve sindirim sisteminin başlangıcında yerleşmişlerdir. Alınan yiyecek, içecek ve solunan hava ile ilk temasa geçen dokulardandır. Vücudun savunmasına yardımcı olurlar. Her doku gibi, fonksiyonlarını gördükleri ve kişiye zarar verecek duruma gelmedikleri müddetçe, faydalı yapılardır.
Bu görevleri, yaşamın ilk birkaç yılında gerçekleşir ve çocuğunun ileriki yaşlarında önemi azalır. Fakat, üç yaşından sonra bademcik ve geniz etinin önemli olduğuna dair belge yoktur. Laboratuar testleri ve takiple yapılan geniş bir bilimsel çalışmada, bademcik ve geniz etleri çıkartılan çocuklarda,gelecek yaşamlarında hiçbir hastalığa karşı savunma bozukluğu bulunmamıştır.
Bademcik ve geniz etinin değerlendirilmesinde kullanılan temel metodlar şunlardır:
Burun ve boğazınızın muayenesinde, küçük aynalar veya endoskoplar kullanılabilir. Fizik muayene sırasında boynunuzdaki lenf bezleri de değerlendirilecektir.
Bakteriyolojik boğaz kültürleri, belli durumlarda yaralıdır. Kültürün alınıp alınmayacağına boğazın durum ve görüntüsüne göre, hekiminiz karar verecektir.
Direkt olarak geniz etinin görülemediği nadir durumlarda, röntgen tetkiki faydalı olabilir.
Bademcik ve Geniz Etinin Hangi Hastalıklar Etkiler? Çocuklarda bademcik ve geniz etinde görülen en sık problemler, tekrarlayan iltihaplar (boğaz ağrısına sebep olurlar)ve büyük olmalarıdır (solunum ve yutma güçlüğüne yol açarlar) Bademciklerin tekrarlayan akut iltihapları, yetişkinlerde de görülür. Bademcik etrafında apse oluşabilir, kronik bademcik iltihabı ve bademcik üzerinde peynirimsi görüntüsüyle, kötü ağız kokusuna yol açan ufak cepçikler oluşabilir.Bademcikte tümör de oluşabilir, fakat nadirdir.
Kendinizde veya çocuğunuzda, bademcik ve geniz etinin iltihap ve büyümesinin yol açtığı şu durumları gördüğünüzde doktorlarınıza başvurmalısınız:Tekrarlayan boğaz ağrıları, ateş, titreme, kötü ağız kokusu, burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı, tekrarlayan kulak iltihapları, ağızdan nefes almak, horlama ve uyku bozuklukları.
Her yetişkin veya çocuk, yılda bir, iki kere bademcik enfeksiyonu geçirebilir.’Bademcik enfeksiyonu’ndan kastımız,kişiyi yatağa düşürecek,ateşli ve antibiyotik almayı gerektiren mikrobik bademcik enfeksiyonudur.
Bazı çocuk ve yetişkinlerde, bademcik ve geniz etlerinin alınması önerilebilir. Bademcik ve geniz etinin alınmasının iki temel sebebi antibiyotik tedavisine rağmen tekrarlayan iltihaplar(2)büyümüş bademcik ve geniz etinden dolayı solunum güçlüğüdür. Solunumun tıkanması, horlamaya ve uyku düzensizliklerine yol açar ki bu da çocuklarda aşırı hareketliliğe,yetişkinlerde de gündüz uykululuk haline sebep olur.Bazı diş hekimleri,büyük bademcik ve geniz etinin yol açtığı sürekli ağızdan solumanın,yüz ve çene yapılarının gelişme bozukluğuna sebep olduğuna inanırlar.
Yetişkinlerde ,tümör veya kanser şüphesi de bademcik ve geniz etinin çıakrtılması için bir sebep olabilir.
Bazı kişilerde,’enfeksiyöz mononükleoz’ gibi rahatsızlıklarda, aşırı büyüyen bademcik,havayolunu tıkayabilir. Bu kişilerde, kortizon tedavisi faydalı olabilir.
Tekrarlarsak, günümüzdeki tıbbi bilgilerin ışığında,aşağıdaki durumlarda, ,vücuda yarar yerine zarar verdiği ve bademcik operasyonun yapılması gerektiğine karar verilmiştir.
Aşağıdaki şu durumlarda da geniz eti operasyonu yapılır :
Bademcik ve geniz eti operasyonları, tamamen ağız içersinden gerçekleştirilir. Operasyonlar, yazın da rahatlıkla ve emniyetle yapılabilir. Temel olan, gerektiği zaman operasyonun yapılmasıdır.
Çocuk ile ailesi, açık bir şekilde bu operasyonu konuşmalı ve çocuğun bütün olay süresince merak ve korkusu giderilmelidir.
Çocuklar,operasyondan sonra boğazlarının ağrıyacağının farkında olmalıdırlar.Ayrıca,operasyonda,vücutlarının önemli bir parçasının alınmayacağına ve dış görünüşünün değişmeyeceğine güvence verilmelidir.Bademcik operasyonu yapılan bir arkadaşı varsa,onunla konuşması da faydalıdır.
Özellikle bademcik ve geniz eti operasyonlarında,en az on gün öncesinden başlayacak şeklinde aspirin ve aynı muhtevaya sahip ilaçlar kullanılmamalıdır.Başka ilaç kullanılıyorsa,hekim mutlaka haberdar edilmelidir.Çocuğun veya ailenin,önceden anestezi ile ilgili bir problemi olup olmadığı mutlaka hekime söylenmelidir.Hastanın kanama probleminin,hamilelik halinin kortizon kullanıp kullanmadığını bilgisi hekime verilmelidir.
Operasyondan en az altı saat öncesinden başlamak şartı ile,hasta,oruç gibi aç ve susuz kalmalıdır.Bu yasak,sakızı,ağız gargaralarını,diş macununu ve suyu da içerir.Yasağa uyulmazsa,anestezi sırasında mide muhtevasının kusulması ihtimalinden dolayı operasyon ertelenebilir.
